Tarcza sprzęgła, docisk sprzęgła oraz łożysko sprzęgła to trzy elementy, na podstawie których zbudowane jest sprzęgło samochodowe. Oprócz nich bardzo istotnym elementem jest również koło zamachowe, pełniące ważną funkcję łączenia układu sprzęgła z silnikiem. Koło przenosi też napęd z wału korbowego na sprzęgło.
Sprzęgło samochodowe – budowa i funkcje tarczy sprzęgła
Tarcza sprzęgła zbudowana jest z kilku elementów, każdy z nich pełni bardzo ważną funkcję. Elementem, dzięki któremu auto nie szarpie podczas ruszania z miejsca, są okładziny cierne. Okładziny te są zamontowane na nitach i elementach sprężystych. Istotne jest, by okładziny te były wytrzymałe i radziły sobie zarówno z wysoką temperaturą, jak i ze ścieraniem. Okładziny wytwarzane są głównie z materiałów takich, jak:
- włókna szklane
- materiały organiczne
- włókna węglowe
Sporadycznie okładziny wykonuje się również z metalowych spieków. Okładziny z tego materiału wykorzystuje się między innymi w samochodach sportowych, w których układ sprzęgła ulega mocnemu obciążeniu. Na tarczę sprzęgła składa się również tłumik drgań skrętnych. Dzięki niemu ograniczane są drgania przekładane z silnika na skrzynię biegów. Tarczę montuje się na wałku sprzęgłowym za pomocą wycentrowanego, frezowanego otworu. Sprzęgła mogą mieć więcej niż jedną tarczę. Często spotyka się samochody z jedno, dwu, albo trzytarczowymi sprzęgłami. Sprzęgła z dwoma lub trzema tarczami są przeznaczone głównie do samochodów wyścigowych.
Przeczytaj także: Dlaczego tarcza sprzęgła się zużywa?
Jak zbudowany jest docisk sprzęgła i jaką pełni funkcję?
Kolejnym ważnym elementem jest docisk sprzęgła odpowiedzialny za optymalne dociśnięcie tarczy do koła zamachowego. Dociski powinny sprawnie odprowadzać ciepło. Osłona na docisku ma za zadanie łączyć element współpracujący z tarczą sprzęgła. Takie połączenie jest możliwe dzięki sprężynom płytkowym. Sprężyny te w chwili rozłączenia napędu sprzęgła mają za zadanie docisnąć lub odsunąć docisk w odniesieniu do tarczy sprzęgła. Do docisku na stałe przymocowane jest koło zamachowe, dzięki któremu element ten się obraca. Docisk z kołem zamachowym ma możliwość przesuwania się wzdłuż osi sprzęgła podczas włączenia lub rozłączenia.
Łożysko sprzęgła – budowa i zadania
Łożysko również pełni ważną funkcję w budowie sprzęgła. Element ten odpowiada o nacisk wytwarzany na sprężynę talerzową docisku. Dzięki temu właśnie między częściami sprzęgła wytwarza się trochę przestrzeni, gdy tarcza sprzęgłowa odsuwa się od tarczy dociskowej. W ten właśnie sposób rozłącza się sprzęgło. Poprowadzone na tulei przymocowanej do skrzyni biegów łożysko znajduje się pośrodku osi sprzęgła. Wytwarzająca się między częściami sprzęgła siła tarcia przekazuje napęd do skrzyni biegów. Z widełkami przesuwającymi łożysko łączy się również pedał sprzęgła, który jest elementem mechanizmu wyciskowego. Można nim sterować mechanicznie. Dziś coraz popularniejsze staje się również sterowanie hydrauliczne.
Tarcza, docisk i łożysko to trzy najważniejsze elementy budowy sprzęgła, na których opiera się całe jego funkcjonowanie. Każdy z tych elementów wyróżnia się odmienną budową i funkcją.
